Thốt Nốt Cái:
- Đặc điểm: Cây thốt nốt cái thường có hoa và quả. Quả của cây này chứa nhiều nước và có thể thu hoạch để làm thức uống giải khát. Hoa cái không phân nhánh, có lá dạng hình mo bao phủ, trục cụm hóa lớn, to hơn trục cum hoa đực, mang nhiều lá bắc hình đấu, lá bắc dưới thường không có hoa, những lá bắc khác sau mang hoa cái, hoa cái to hơn hoa đực với mẫu 3 bầu 3 ô.
- Sử dụng: Nước từ cuống hoa của thốt nốt cái được dùng để nấu đường, tạo ra loại đường thốt nốt nổi tiếng. Ngoài ra, quả thốt nốt cái còn có thể ăn được, mang lại hương vị ngọt ngào.
Thốt Nốt Đực:
- Đặc điểm: Cây thốt nốt đực chỉ ra hoa mà không kết quả. Hoa thốt nốt đực thường không có giá trị kinh tế như thốt nốt cái. Hoa đực lớn, có nhiều nhánh, có nhiều lá bắt xếp chồng lên nhau, dài đến 2 mét, gồm khoảng 8 nhánh hoa, mỗi nhánh mang 3 chùm hoa hình bông, nạc, dài 35 – 45 cm, mỗi bông chứa 30 hoa, hoa mẫu 3 với 6 nhị
- Sử dụng: Tuy không thu hoạch được nước từ hoa, thốt nốt đực vẫn góp phần vào việc bảo tồn giống cây, giúp duy trì sự đa dạng sinh học trong khu vực.
Người dân trồng cây thốt nốt chủ yếu để lấy nước uống, chế biến rượu vang và sản xuất đường. Ngoài ra, cây thốt nốt còn mang lại nhiều giá trị khác như: thân cây dùng làm cột nhà, dầm càu, lá dùng để lợp nhà và làm nón.
Cây thốt nốt dễ dàng nhân giống từ hạt, có khả năng chịu hạn và ngập nước, ưa sáng nhưng không chịu được rét. Thốt nốt non phát triển chậm ở giai đoạn đầu nhưng sau đó sẽ phát triển nhanh hơn. Cây có thể mọc trên nhiều loại đất khác nhau, nhưng đất cát pha màu, giàu chất hữu cơ là môi trường lý tưởng.
Dù thốt nốt có nhiều lợi ích về kinh tế và y học, việc duy trì và phát triển loại cây này là rất quan trọng. Nó không chỉ là cây cảnh và cây ăn quả mà còn cung cấp lá để làm hàng mỹ nghệ và bảo tồn nghề sản xuất đường thốt nốt truyền thống, thu hút khách du lịch từ khắp nơi đến tham quan.